Żydowski Będzin i jego skarby. Synagoga Mizrachi

Dla miłośników historii i żydowskiej kultury Będzin jest miastem wyjątkowym. Liczne zabytki przypominają o społeczności, która aż do wybuchu II wojny światowej miała ogromny wpływ na losy miasta. Wśród najciekawszych pamiątek znajduje się niezwykła synagoga – Dom Modlitwy Mizrachi. Aby go zobaczyć, należy udać się na jedno z podwórek przy ulicy Potockiego. To tu znajduje się obiekt, który dzięki restauracji stał się jedną z najważniejszych atrakcji miasta.

Z kart historii

Kamienica, w której powstał ten wyjątkowy dom modlitwy, zwana była swego czasu „Małym Będzinem” i zajmowała ważne miejsce w społeczności żydowskiej miasta. Jej właściciel, bogaty kupiec Wiener, w początkach XX wieku urządził tu prywatny dom modlitwy, nazwany „Mizrachi”. Skąd ta nazwa? Na część syjonistycznego ruchu Mizrachi, do którego ideologii nawiązuje też zachowana we wnętrzu polichromia. Dom modlitwy był miejscem modłów oraz spotkań miejscowych syjonistów. Los będzińskich Żydów i ich zagłada w czasie II wojny światowej sprawiły, że miejsce to zostało na wiele lat zapomniane. W miejscu dawnego domu modlitwy oraz sąsiadującej z nim mykwy urządzono piwnice. Dopiero w początkach XXI wieku odkryto ten dom na nowo, a dzięki pracom udało się odnowić zachowane w jego wnętrzu malowidła.

Polichromie

Piękne polichromie znajdujące się we wnętrzu powstały pomiędzy 1920 a 1930 rokiem. Są one dziełem malarza Altka Winera z Będzina. Ich tematyka ma ścisły związek z judaizmem i syjonizmem. Zobaczyć tu można tak ważne symbole, jak menora oraz miejsca o szczególnym znaczeniu, jak gór Racheli. Wielką atrakcją są też zdobiące strop malowidła, na których ukazano Dwanaście Plemion Izreala. Zamurowana wnęka po Aron ha-kodesz jest kolejną cenną pamiątką po zbierających się tu Żydach. Warto też zaznaczyć, że synagoga ta jest jedną z nielicznych na ziemiach polskich, w której zachował się pełny cykl znaków zodiaku.

Ten cenny zabytek, starannie odnowiony i otoczony opieką, stanowi dziś jedną z największych atrakcji w mieście. Jego zwiedzenie jest jednym z najważniejszych celów każdej wycieczki zaglądającej do Będzina, a wizyta w prywatnym domu modlitwy na długo zapisuje się w pamięci.